Onvoldoende zicht op sociale veiligheid van bewoners in azc’s

Nieuwsbericht | 19-10-2018 | 15:00

Ministerie en COA hebben nauwelijks concrete afspraken gemaakt over sociale veiligheid van bewoners van azc’s. Op onderdelen heeft het COA zelf wel beleid om bewoners een veilige opvang te bieden maar dat is fragmentarisch en niet integraal. In de praktijk voeren de azc’s het beleid dát er is, niet of gedeeltelijk uit, stelt de Inspectie vast. Dit geldt voor beleid gericht op de begeleiding en het kennen van bewoners, beleid gericht op registratie van incidenten en opgelegde sancties en op het meten van de tevredenheid van bewoners.
Zo worden incidenten als diefstal en discriminatie nagenoeg niet geregistreerd waardoor geen zicht is op aard en omvang ervan. Ook zijn niet alle bewoners goed in beeld bij een azc. Het is amper bekend hoe veilig bewoners zich voelen.

Specifieke maatregelen

Het ministerie concentreert zich op productieafspraken met het COA: hoeveel opvangplaatsen worden ingekocht tegen welke prijs. Twee jaar geleden kondigde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie specifieke maatregelen aan. Daarmee wilde hij overlast gevende asielzoekers steviger aanpakken en de aandacht vergroten voor het verbod op onaanvaardbaar gedrag zoals discriminatie. Zo zou er op elk azc een coördinerend vertrouwensfunctionaris worden aangewezen, maar dat is niet overal gebeurd. Over de voortgang van de maatregelen heeft het ministerie nauwelijks informatie ontvangen. Het departement heeft hier niet op bijgestuurd, blijkt uit het inspectie-onderzoek.
De informatie die het COA periodiek van azc’s over sociale veiligheid ontvangt, is eenzijdig. Het betreft alleen informatie over de repressieve kant van de veiligheid: het aantal vastgelegde incidenten en de opgelegde sancties.

Aanbevelingen

De Inspectie beveelt het ministerie aan om voorwaarden op te stellen waaraan de sociale veiligheid van de opvang van asielzoekers moet voldoen en die meetbaar te maken. Vervolgens zal bewaakt moeten worden of het COA daaraan voldoet. Dan is het ook mogelijk om afspraken bij te stellen als dat nodig is.

De Inspectie beveelt het COA aan met concreet beleid en meetbare doelen invulling te geven aan de voorwaarden. Vervolgens zal het COA ervoor moeten zorgen dat deze op elk azc bekend zijn,  vergelijkbaar worden uitgevoerd en dat de uitvoering daarvan door het COA wordt gemonitord.

De Inspectie verwacht dat het COA over een jaar een audit uitvoert naar de sociale veiligheid in de asielzoekerscentra en dat het de Inspectie schriftelijk informeert over de resultaten ervan.