FPC De Kijvelanden werkt aan verbetering, maar is er nog niet
Het Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) De Kijvelanden heeft stappen gezet in het verbeteren van de interne veiligheid van de kliniek. Zo heeft het FPC zijn toegangsbeleid en de werkwijze van de invoer van goederen aangescherpt. Dit blijkt uit onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) naar het effect van de verbetermaatregelen die de kliniek trof nadat in 2020 twee tbs-gestelden de kliniek wisten te ontvluchten. De Inspectie JenV ziet echter nog wel flinke verbeterpunten. Zo is er op de afdeling voor extreem vlucht- en beheersgevaarlijke tbs-gestelden (EVBG), mede door personeelsgebrek, niet voldoende aandacht voor teamontwikkeling en werken medewerkers niet op dezelfde wijze. Ook is er nog geen aangepast beleid om met gijzelingen om te gaan.
Op 1 maart 2020 wisten twee tbs-gestelden van de EVBG-afdeling de kliniek te ontvluchten door een medewerker te gijzelen. De Inspectie JenV onderzocht dit incident en concludeerde toen dat de EVBG-medewerkers niet goed op elkaar waren ingespeeld en niet scherp waren op mogelijke risico’s. Door onder meer een gebrekkige toegangscontrole en onvoldoende bouwkundige en elektronische voorzieningen kon de kliniek de gijzeling niet vertragen of te isoleren. Ook was het beleid rondom toegangscontroles niet duidelijk voor de voorportiers. De Inspectie JenV vroeg de kliniek in een voortgangsrapportage aan te geven welke maatregelen zij trof om dit soort incidenten in de toekomst te voorkomen en controleerde in 2021 de voortgang hiervan.
Controles
De Inspectie JenV concludeert dat de toegangscontroles zijn verbeterd. Zo zijn metaaldetectiepoorten scherper afgesteld en worden goederen zorgvuldiger gecontroleerd. De kliniek moet nog wel een oplossing vinden voor de opslag van goederen en werken aan een betere controle van voertuigen die de kliniek binnenkomen.
Teams
Medewerkers Toegang en Veiligheid, de zogenaamde voorportiers, ervaren meer duidelijkheid in hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden sinds de invoering van de verbetermaatregelen. De onderlinge samenwerking is verbeterd, wat ten goede komt aan de veiligheidscontroles. Wel constateert de Inspectie JenV dat medewerkers meer willen overleggen om de interne communicatie verder te verbeteren.
Voor de EVBG-afdeling heeft de kliniek ingezet op de verbetering van de personele bezetting. Het FPC heeft het EVBG-team versterkt met uitzendkrachten (het vinden van vaste medewerkers binnen de forensische zorg is lastig) die voor langere tijd zijn gedetacheerd. Dat geeft meer rust dan werken met wisselende uitzendkrachten. Medewerkers geven ook aan dat zij meer risicogestuurd werken en meer aandacht hebben voor risicofactoren bij tbs-gestelden. Hierdoor lukt het hen beter te interveniëren als dat nodig is.
Medewerkers laten zich nog altijd kritisch uit over elkaar maar spreken elkaar onderling onvoldoende aan. Niet iedereen voert bijvoorbeeld op dezelfde wijze de regels uit, terwijl tbs-gestelden juist gebaat zijn bij duidelijkheid. Als medewerkers niet op dezelfde manier omgaan met hun tbs-gestelden kan dat leiden tot onnodige escalaties. Daarnaast zorgt dit voor een gevoel van onveiligheid binnen het team zelf. Doordat het team nog niet volledig uit vaste medewerkers bestaat, komt zij onvoldoende toe aan teamontwikkeling en het bestendigen van verbeteringen.
Werkwijze tijdens gijzeling
Een aangepast gijzelingsbeleid met de bijbehorende aanpassingen aan het gebouw moet helpen een toekomstige gijzeling te isoleren of vertragen. De kliniek heeft het huidige gijzelingsbeleid na het incident wel aangepast, maar nog niet vastgesteld. Het personeel wacht op invoering ervan. Medewerkers weten niet wanneer het aangepaste beleid wordt ingevoerd en wat de uitgangspunten ervan zijn. Ook zijn nog niet alle medewerkers getraind in het omgaan met een gijzeling.
Aanbevelingen
De Inspectie JenV wil dat FPC De Kijvelanden zo snel mogelijk werk maakt van de voorgenomen verbeteringen en houdt de voortgang nauwgezet in de gaten. Zij ziet dat het personeelsprobleem groter is dan het FPC alleen. Zij vraagt dan ook van de kliniek, de Dienst Justitiële Inrichtingen en het ministerie van Justitie en Veiligheid om in gezamenlijkheid te kijken naar de capaciteitsproblemen voor de zwaarste categorie tbs-gestelden binnen de sector.
