Extra middelen, mensen en tijd nodig voor de IND

Nieuwsbericht | 03-05-2022 | 11:00

De Inspectie JenV begon het onderzoek nadat zij diverse signalen had gekregen dat de behandeling van asielaanvragen door de IND in de Algemene Asielprocedure onder druk staat. Volgens haar bevindingen is dat inderdaad het geval.

De IND bepaalt of een asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt of niet. Toen het inspectieonderzoek plaatsvond, moest een asielaanvraag volgens de Algemene Asielprocedure in maximaal acht werkdagen worden afgehandeld. Daarbij mag de uitkomst niet afhangen van de IND-medewerker die de beslissing neemt. De IND’er stelt vast: is het asielverhaal geloofwaardig, is nader onderzoek nodig, geef ik het voordeel van de twijfel? Bepaalde waarborgen in het beslisproces moeten daarbij subjectiviteit tegengaan, bijvoorbeeld informatie ophalen uit gedegen bronnen, een collegiale toets. Een aantal waarborgen schiet echter tekort door de vrijblijvendheid ervan of het tijdsgebrek bij IND’ers, blijkt uit het inspectieonderzoek.
 

Tijdsdruk

IND’ers moeten onder grote tijdsdruk werken. Daardoor bestaat het risico dat zij zich onvoldoende kunnen informeren over een aanvraag, ondanks hun grote werkinzet. Collega’s van specialistische IND-afdelingen kunnen op verzoek extra informatie leveren maar daarvoor is niet altijd voldoende tijd. Daar komt bij dat informatie over herkomstlanden niet altijd goed vindbaar of actueel is. 
Ook moet een IND’er tijdens het gehoor van een asielzoeker alles zelf doen; luisteren naar het asielverhaal, vragen stellen en de aantekeningen maken. Dit multitasken maakt iets belangrijks als het observeren van de asielzoeker en daarmee het hebben van oogcontact niet steeds mogelijk. De IND’er kan hierdoor non-verbale reacties van de asielzoeker missen. Verder kan niet altijd worden voldaan aan de wens van de asielzoeker voor een man of vrouw als tolk of IND-medewerker. De asielzoeker kan zich daardoor kwetsbaar voelen. Dit alles bemoeilijkt het opbouwen van een vertrouwensrelatie met de asielzoeker en vergroot het risico dat niet het volledige verhaal in kaart kan worden gebracht.

De IND kent als kwaliteitswaarborg de mogelijkheid van collegiaal overleg of van een collegiale toets. Het gebruik maken van die waarborgen is vrijblijvend. Sommige instrumenten om de kwaliteit van een besluit te borgen, werken wel goed: zoals de inzet van lhbti- en bekeringscoördinatoren en van de ‘seniorendesk’ die als vraagbaak voor de IND’ers dient.

Kort nadat de Inspectie JenV haar onderzoek had verricht, is de mogelijkheid gecreëerd om de Algemene Asielprocedure te verlengen naar maximaal negen werkdagen. Die verlenging lijkt de Inspectie JenV een stap in de goede richting maar neemt volgens haar de geconstateerde risico’s niet volledig weg. Om kwaliteit te kunnen leveren en een subjectieve beslissing zoveel mogelijk te voorkomen, heeft een IND-medewerker meer ruimte nodig om kwaliteitswaarborgen in te kunnen zetten.
Weliswaar is er een zogeheten Verlengde Asielprocedure waarin maximaal zes maanden staan voor het nemen van een besluit maar die procedure is bedoeld voor complexere zaken. Daarbij vinden IND’ers overheveling van een aanvraag naar de Verlengde Asielprocedure meestal niet wenselijk omdat in de praktijk een asielzoeker vaak al lang op de start van de behandeling van zijn aanvraag wacht. Overheveling zorgt dat een besluit nog langer op zich laat wachten. IND-medewerkers willen asielzoekers dat zoveel mogelijk besparen.
 

Aanbevelingen

De Inspectie JenV beveelt daarom de secretaris-generaal van het ministerie van JenV aan de IND voldoende mensen en middelen te geven, zodat medewerkers de tijd hebben om de vereiste informatie te verzamelen en recht kunnen doen aan elke individuele aanvraag. Aan de IND beveelt ze onder meer aan om met de medewerkers te blijven bespreken wanneer er voldoende informatie is verzameld om gefundeerd te kunnen beslissen op een specifieke asielaanvraag. De opdrachtgever van de IND, de directeur-generaal Migratie van het ministerie van JenV, krijgt de aanbeveling om de IND hierin te ondersteunen.