Politieoptreden bij demonstraties: onderzoek naar verwachtingen versus praktijk
De Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) gaat onderzoeken wat van de politie bij demonstraties wordt verwacht en in hoeverre de politie aan die verwachtingen kan voldoen. De Inspectie JenV wil hiermee aangeven of de politie dit werk in de toekomst goed kan blijven uitvoeren en wat daar voor nodig is.
Demonstreren is een grondrecht. De politie moet ervoor zorgen dat betogers dat recht ongestoord kunnen uitoefenen. Dit wordt voor haar echter steeds moeilijker, blijkt uit onder meer het inspectieonderzoek naar een beoogde anti-Zwartepietendemonstratie in Staphorst.
De buitenwereld verwacht dat de politie veel doet om demonstraties in goede banen te leiden; onder verantwoordelijkheid van het lokaal bevoegd gezag moet zij zorgen dat de betoging kan plaatsvinden en moet zij de openbare orde handhaven. Voor de politie is dat soms laveren tussen rechten en rellen omdat demonstraties de laatste jaren steviger van toon en impact zijn geworden en vijandige reacties of tegendemonstraties kunnen oproepen. Zelf geeft de politie aan hierbij tegen de grenzen van haar kunnen aan te lopen.
Dit inspectieonderzoek moet leiden tot een beschouwing over de functie van de politie bij het demonstratierecht. Hiervoor kijkt de Inspectie JenV naar het krachtenveld waarbinnen de politie moet opereren. Zij doet dat vanuit verschillende perspectieven: welke regels gelden er, hoe verliepen betogingen in het verleden, wat verwachten burgers van de politie, hoe verloopt het faciliteren van demonstraties in de praktijk.
