Inspectie coulant bij opleidingseisen incassodienstverleners
De Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) toetst incassodienstverleners coulanter op hun opleidingsniveau. Dit is het gevolg van een coulanceregeling van het ministerie van Justitie en Veiligheid, die specifiek geldt voor de opleidingseis voor incassodienstverleners in het kader van de noodzakelijke vakbekwaamheid. De regeling biedt incassodienstverleners meer ruimte om aan te tonen dat zij en hun medewerkers vakbekwaam zijn, ook wanneer zij (nog) niet de vereiste opleidingen hebben gevolgd.
Het is belangrijk dat er deskundige mensen werken bij incassobureaus. De Wet kwaliteit incassodienstverlening (Wki) verplicht incassomedewerkers en hun leidinggevenden daarom voldoende vakbekwaam te zijn en deze vakbekwaamheid te onderhouden. Die vakbekwaamheid is in de wet onder meer vertaald naar specifieke opleidingseisen. Zo moeten incassomedewerkers een opleiding van ten minste MBO-niveau 3 hebben gevolgd. Voor operationeel leidinggevenden en zelfstandigen zonder personeel geldt momenteel een opleidingseis van minimaal MBO-niveau 4.
Met name kleine ondernemingen hebben niet de capaciteit om zichzelf of hun medewerkers vóór 1 april 2025 te voorzien van een opleiding met het vereiste niveau. Ook blijkt onder meer uit het toezicht van de Inspectie JenV dat mensen in de incassobranche weliswaar niet altijd beschikken over een vereist diploma, maar dat zij vaak wel op andere wijze (bijvoorbeeld via cursus, trainingen of jarenlange ervaring in de branche) aan de vereiste vakbekwaamheid voldoen. Dit was reden voor de Inspectie JenV om het ministerie te vragen de opleidingseis nader te bekijken in het kader van de invoeringstoets. De invoeringstoets is een lichte evaluatie die het ministerie JenV uitvoert om na te gaan hoe nieuwe regelgeving voor de incassodienstverleners en schuldenaren uitpakt in de praktijk. Het ministerie van JenV heeft hierop besloten om tijdelijk coulanter beleid te voeren ten aanzien van de opleidingseis.
Nieuwe situatie
Uitgangspunt blijft een opleiding van ten minste MBO-niveau 3 of 4. Voor nieuwe medewerkers en incassodienstverleners die vanaf 1 april 2025 actief zijn, is en blijft dit een vereiste. Voor zittende medewerkers geldt dat een incassodienstverlener, bij de aanvraag voor registratie bij screeningsautoriteit Justis, moet aangeven welke medewerkers aan de opleidingseis voldoen. Ook moet de incassodienstverlener een overzicht toevoegen van medewerkers die hier niet aan voldoen. Per medewerker die niet voldoet, moet gemotiveerd worden hoe, ondanks het ontbreken van het vereiste diploma, alsnog aan de vereiste vakbekwaamheid wordt voldaan. Justis toetst of een dergelijke onderbouwing bij de registratieaanvraag aanwezig is. De inhoudelijke toets ligt bij de Inspectie JenV.
In haar toezicht legt de Inspectie JenV meer de nadruk op de motivering van vakbekwaamheid en overige wettelijke eisen die vakbekwaamheid waarborgen. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om relevante werkervaring of (jaarlijkse) cursussen vanuit de brancheverenigingen.
De coulanceregeling geldt in ieder geval tot de uitkomsten van de invoeringstoets bekend zijn.
Wki
De Wki moet ervoor zorgen dat mensen met een schuld beter beschermd worden en dat schuldeisers beter weten wat incassodienstverleners voor hen kunnen doen.
