Toegang tot Nederland en vreemdelingentoezicht
Personen die toegang tot Nederland willen en Nederland via een van de buitengrenzen willen inreizen, ondergaan persoonscontrole aan de grens door de Koninklijke Marechaussee. In het havengebied Rotterdam doet de zeehavenpolitie dit.
Vreemdelingentoezicht
De politie en de Koninklijke Marechaussee zijn verantwoordelijk voor het toezicht op rechtmatig verblijf van vreemdelingen. Deze taak bestaat uit verschillende onderdelen, te weten: handhaving en toezicht in het kader van de Vreemdelingenwet en identificatie en identiteitsonderzoek van vreemdelingen.
Een bijzondere maatregel van toezicht is de vreemdelingenbewaring. Voorafgaand aan een gedwongen uitzetting kan een vreemdeling onder bepaalde voorwaarden in vreemdelingenbewaring worden gesteld. Voorwaarden voor de toepassing van vreemdelingenbewaring zijn onder meer dat er sprake moet zijn van een risico dat de vreemdeling zich onttrekt aan het toezicht en dat er ‘zicht moet zijn op uitzetting’. Dit laatste houdt in dat de gedwongen uitzetting van de vreemdeling binnen afzienbare tijd mogelijk is. Door de toepassing van vreemdelingenbewaring kan een vreemdeling beschikbaar worden gehouden voor vertrek naar het land van herkomst. Vreemdelingenbewaring is een vorm van vrijheidsontneming op grond van de Vreemdelingenwet, het is geen strafmaatregel.